GUS informuje, że stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce w listopadzie bieżącego roku wyniosła 5%. Co czeka polski rynek pracy w 2025 roku? Czy sztuczna inteligencja pomoże nam przetrwać kryzys demograficzny? Jak pokolenie iGen wpłynie na rynek pracy w Polsce?
Na te pytania, w rozmowie z redaktorem Telewizji Biznesowej, Markiem Klapą, w najnowszym wywiadzie odpowiedział Mariusz Zielonka – Główny Ekonomista Konfederacji Lewiatan. Oto, czego się dowiedzieliśmy:
Jak w praktyce kształtuje się bezrobocie w Polsce?
Mariusz Zielonka oznajmił, że “Polska cały czas ociera się o minimalną wartość stopy bezrobocia rejestrowanego, jaką można uzyskać, ponieważ wskaźnik ten opiera się o dane administracyjne pochodzące z urzędów pracy. Część osób zgłasza się jednak do tych urzędów nie po to, aby szukać aktywnie pracy”.
Warto również zwrócić uwagę na drugą, definicyjną stopę bezrobocia, która jest jeszcze niższa – jej wartość w listopadzie w Polsce wyniosła 2,9% – i daje możliwość porównań międzynarodowych.
Na jej podstawie można wywnioskować, że polski rynek pracy ma się naprawdę dobrze i od czasu pandemii COVID-19 jest on najstabilniejszą i najsilniejszą gałęzią polskiej gospodarki. Wszystko dlatego, że w czasie pandemii wpompowano w gospodarkę ponad 240 miliardów złotych, co poskutkowało tym, że pracownicy nie byli zwalniani.
Nie zmienia to faktu, że mamy w Polsce powiaty, w których bezrobocie nadal przekracza 20%. Innym problemem dla rynku pracy, który jednocześnie zmniejsza bezrobocie, jest demografia. Nie ma bowiem w tej chwili rozwiązania, które zapobiegłoby temu, że na rynku pracy w Polsce będzie brakowało rąk do pracy.
Czy aktywizacja osób w wieku emerytalnym może rozwiązać problem luki zatrudnienia?
Mariusz Zielonka wskazał, że “dziś w Polsce mamy dwie grupy, które mogą częściowo ratować nasz rynek pracy. Pierwszą grupą są kobiety, które wycofywały się z rynku pracy. Drugą grupą są właśnie osoby starsze”.
Obecny rząd, podobnie jak poprzedni, aktualnie stara się wdrażać rozwiązania, które mają zachęcić osoby starsze do pozostania na rynku pracy. Tylko takie instrumenty aktywizacyjne wchodzą dziś w grę, gdyż w Polsce nie ma przyzwolenia społecznego na wydłużenie, ani zrównanie wieku emerytalnego.
Niestety, według badań, problemem nie jest to, że osoby starsze nie chcą pracować, tylko to, iż nie są one w stanie z powodów zdrowotnych. Rząd powinien zatem podejść do tego problemu inaczej i wdrożyć programy profilaktyki dla osób, które dobiegają do wieku emerytalnego.
Kolejnym problemem jest okres ochronny dla osób w wieku przedemerytalnym. Kwestia ta skutecznie zniechęca pracodawców do zatrudniania osób w wieku powyżej 50 lat.
Co z sezonowością na rynku pracy?
Mariusz Zielonka oświadczył, że “sezonowość na rynku pracy zanika z powodu regionalnego braku rąk do pracy oraz coraz cieplejszych sezonów jesiennych”.
Co dalej ze wzrostem wynagrodzeń?
Mariusz Zielonka stwierdził, że “cały czas w ¾ przedsiębiorstw występuje presja na pracodawcach o podwyższanie wynagrodzeń. Co więcej, ¼ z tych pracodawców uważa, że presja ta z każdym kwartałem rośnie. W praktyce wynagrodzenia w 2024 roku szalały tak bardzo, że nawet oderwały się od inflacji realnie”.
W przyszłym roku dynamika płac już nie będzie tak wysoka, o dwucyfrowym wzroście wynagrodzeń nie powinno już być mowy. Dynamika o 8-9% jednak również jest wysoką wartością, a należy oczekiwać, że taki poziom się utrzyma, gdyż wzrosty wynagrodzeń podsycają gigantyczne podwyżki płacy minimalnej.
Czy w 2025 r. czeka nas zmniejszenie różnic w zatrudnieniu między poszczególnymi powiatami?
Mariusz Zielonka zaznaczył, że “nie będzie zmniejszenia różnic, podział poziomu bezrobocia od linii nadal będzie wyraźny – na wschód od tej rzeki bezrobocie znacząco rośnie. Wszystko dlatego, że we wschodniej Polsce nie ma dobrze rozwiniętego przemysłu i de facto szans na rozwój”.
Co gorsza, młodzi ludzie z tych regionów wyjeżdżają co z kolei rodzi problem ich depopulacji – we wschodnich województwach często nie ma kto pracować, a nierzadko nawet nie ma kogo kształcić w niektórych zawodach. Niestety, kryzys ten w 2025 roku prawdopodobnie będzie nadal się pogłębiał.
Należy jednak dodać, że Polska nie jest w tej kwestii odosobniona – problem ten występuje we wszystkich krajach Unii Europejskiej, praktycznie w żadnym państwie nie ma skutecznego sposobu, aby temu kryzysowi zaradzić.
