W najnowszym odcinku emitowanego na antenie Telewizji Biznesowej programu “Biznes Nieoczywisty” Jakub Zadrożny – partner w SPECTATOR communications advisors rozmawia z Cezarym Chybowskim – autorem książki “Gra na giełdzie – podręcznik początkującego inwestora”, Prezesem Zarządu spółek: Reliance Polska oraz Nordheim, o inwestowaniu na giełdzie.
Co skłoniło Cezarego Chybowskiego do napisania przedmowy do książki “Spacer po Wall Street. Sprawdzona strategia skutecznego inwestowania”?
Pewien czas temu wydawnictwo PWN zapytało Cezarego Chybowskiego, jak na polski rynek wprowadzić książkę, której dokładne tłumaczenie tytułu brzmi “Losowe błądzenie po Wall Street”. Cezary Chybowski, po przeprowadzeniu burzy mózgów w swojej firmie, zaproponował wydawnictwu PWN tytuł: “Spacer po Wall Street”.
Następnie wydawnictwo PWN zaproponowało Cezaremu Chybowskiemu napisanie przedmowy do tej książki. Zgodził się na to bez zastanowienia, ponieważ książka ta świetnie się sprzedała na całym świecie, ale jeszcze nigdy do tej pory nie została przetłumaczona – a tłumaczenie takiej pozycji naprawdę było wymagające i ryzykowne.
Czego uczy nas książka “Spacer po Wall Street. Sprawdzona strategia skutecznego inwestowania”?
Z dzisiejszej perspektywy książka “Spacer po Wall Street. Sprawdzona strategia skutecznego inwestowania” uczy nas tego, że pewnego rodzaju zdarzenia powtarzają się w historii i możemy z nich wyciągnąć cenną lekcję. Książka ta opisuje nam bowiem ludzkie błędy i zachowania, które miały związek z kryzysami i krachami giełdowymi.
Dlaczego pojawiają się bańki spekulacyjne?
Cezary Chybowski uważa, że bańki spekulacyjne pojawiają się, ponieważ po prostu jesteśmy chciwi. Chcemy posiadać więcej niż inni i w ten sposób wyróżniać się w społeczeństwie,
Czy każda bańka spekulacyjna jest związana z chciwością?
Absolutnie tak – każda bańka spekulacyjna wynika z chęci zarobienia więcej i przeceniania aktywów, które nie były tego warte.
Jak bańki spekulacyjne zmieniły rynki finansowe?
Bańki spekulacyjne doprowadziły do tego, że ludzie przez lata inwestowali pod wpływem emocji i tracili w ten sposób pieniądze. Z tego powodu na popularności zyskał zawód doradcy inwestycyjnego.
Czy długoterminowe inwestowanie obniża ryzyko utraty kapitału?
Absolutnie tak. Już książka “Spacer po Wall Street. Sprawdzona strategia skutecznego inwestowania” ukazuje, że najlepsza metoda inwestowania polega na długofalowym, ostrożnym, przemyślanym, pozbawionym emocji lokowaniu kapitału.
Zdaniem Cezarego Chybowskiego, jeżeli ktoś tę książkę przeczyta i będzie stosował się do zaleceń w niej zawartych, nie będzie żadnego powodu, aby taka osoba miała korzystać z usług doradcy inwestycyjnego.
W praktyce jednak, ludzka natura wygląda tak, że nieprofesjonalny inwestor indywidualny i tak po pewnym czasie przestanie kierować się zasadami z pozycji “Spacer po Wall Street. Sprawdzona strategia skutecznego inwestowania” i zacznie inwestować pod wpływem emocji oraz popełniać inne błędy.
Czy większe ryzyko w inwestowaniu to zawsze większe korzyści?
Zdecydowanie tak. Cezary Chybowski wyjaśnił, że jeśli ktoś nie podejmuje ryzyka, to nie odnosi korzyści. Jednocześnie należy mieć świadomość, że ryzyko jest wszędzie – nie unikniemy niektórych rzeczy, na które wpływu nie mamy.
W efekcie, zawsze powinniśmy oswoić ryzyko, przyjąć do wiadomości, że ono zawsze występuje i spróbować jest wykorzystać na swoją korzyść lub minimalizować.
Jak nowe technologie zmieniły inwestowanie?
Cezary Chybowski zaznaczył, że dziś ludzie są leniwi i nie przykładają wagi do analizy fundamentalnej. Zamiast tego, współcześni inwestorzy indywidualni koncentrują się na analizie technicznej, która przy małych obrotach na giełdzie nie ma sensu.
Z drugiej strony, Cezary Chybowski zauważył jednocześnie, że nowe technologie – choćby w postaci aplikacji zapewniających nam kluczowe informacje – są bardzo przydatne.
Jakie są podstawowe narzędzia inwestora?
Zdaniem Cezarego Chybowskiego zawsze należy korzystać jednak z kilku podstawowych narzędzi. Pierwszym z nich jest zlecenie zabezpieczające Stop Loss. Należy jednak stawiać je w sposób racjonalny. Drugim z podstawowych, przydatnych narzędzi jest zakup i sprzedaż akcji po każdej lub po wybranej przez nas cenie.
Co Cezary Chybowski są o ESG?
Cezary Chybowski uważa, że “trend ESG przypomina dążenie za pędem, na którym zarobią jedynie ludzie, którzy się od niego odłączą w odpowiednim momencie. W efekcie, pójście za trendem jest możliwością szybkiego zysku, lecz przy jednoczesnym podjęciu wyższego ryzyka”.
Dlaczego warto przeczytać książkę “Spacer po Wall Street. Sprawdzona strategia skutecznego inwestowania”?
Cezary Chybowski zaznaczył, że przeczytanie książki “Spacer po Wall Street. Sprawdzona strategia skutecznego inwestowania” przekłada się na nasze 5 lat, które musielibyśmy poświęcić na naukę i wyciąganie wniosków z własnych błędów.
Od czego zacząć inwestowanie na giełdzie?
Według Cezarego Chybowskiego, po pierwsze, od początku swojej przygody z inwestowaniem trzeba odłożyć emocje na bok i podejmować decyzje na podstawie swoich przemyśleń, a nie emocji i tego, że “ktoś nam coś doradzi”.
Po drugie, należy kierować się analizą fundamentalną – czyli samodzielnie przeanalizować działalność danej spółki – a nie inwestować w modny sektor, gdy usłyszeliśmy, że “ma się on szybko rozwijać”.
Ponadto, należy dywersyfikować swoje inwestycje, dzielić nasze środki na kilka warstw – każda ma być o innym poziomie ryzyka. Dodatkowo, należy inwestować długofalowo – czyli sprawdzać swoje wyniki w interwałach miesięcznych, kwartalnych, półrocznych i rocznych.
