DIALOGI to autorski program Cezarego Andrzejczyka, partnera zarządzającego w Qualia Advisory, w którym rozmawia on z przedsiębiorcami, inwestorami, praktykami rynku i ekspertami o tajnikach prowadzenia biznesu, o sukcesach i porażkach, o tym co ważne nie tylko w świecie finansów, ale również w życiu.
W szóstym odcinku gościem programu jest Michał Sowiński, partner w Kancelarii Graś i Wspólnicy. Opowiada on o upadłościach firm, czyli temacie, który w ostatnich latach zyskał szczególne znaczenie dla wielu przedsiębiorców.
Jak wygląda obecna sytuacja w polskim sektorze przedsiębiorstw? Jakie są najczęstsze przyczyny niewypłacalności? jak przebiega proces ogłoszenia upadłości? Czy restrukturyzacja może być skutecznym sposobem na ocalenie firmy? Odpowiedzi na te pytania znajdziemy poniżej:
Jak obecnie wygląda sytuacja w polskim sektorze przedsiębiorstw, jeśli chodzi o upadłości?
Michał Sowiński poinformował, że “obecnie mamy cały szereg czynników, które powodują, iż przedsiębiorstwa w Polsce dochodzą obecnie do stanu niewypłacalności. Mowa tutaj o decyzjach prezydenta Stanów Zjednoczonych w sprawie ceł, wojnie na Ukrainie i zamieszaniu związanym z pandemią COVID-19”.
Okazuje się bowiem, że w związku z pandemią przedsiębiorcy najpierw otrzymali wsparcie i wielu z nich musi dziś je zwracać. W praktyce więc, w latach 2020-2021 mieliśmy około 600 ogłaszanych upadłości przedsiębiorstw rocznie. Następnie liczba ta spadła do 330, a w ubiegłym roku wyniosła ona 436.
Należy jednak wiedzieć, że liczba ta stanowi tylko sumę rozpatrzonych pozytywnie wniosków o upadłość. Część wniosków jest jednak oddalana ze względu na brak środków na pokrycie postępowania, a część jest odrzucana ze względu na błędy formalne.
W praktyce więc okazuje się, że w 2024 roku składanych miesięcznie było średnio aż 140 wniosków o ogłoszenie upadłości.
Kiedy firmy decydują się na ogłoszenie upadłości?
Michał Sowiński oznajmił, że “na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości najczęściej decydują się firmy, którym termin na złożenie tego wniosku już minął, a na dodatek nie mają one środków, aby pokryć koszty tego postępowania. W takich przypadkach sąd z reguły oddala wniosek o ogłoszenie upadłości”.
Jakie inne opcje, oprócz złożenia wniosku o upadłość, mają firmy?
Michał Sowiński oświadczył, że “dużo większym powodzeniem w Polsce cieszą się postępowania restrukturyzacyjne. W samym 2024 roku otwarto ponad 4400 takich postępowań. Ponad 90% z postępowań restrukturyzacyjnych stanowią najprostsze postępowania o zatwierdzenie układu”.
W takich sytuacjach dłużnik sam decyduje o otwarciu postępowania, zbiera głosy i dopiero następnie składa wniosek do sądu o zatwierdzenie.
Dlaczego przedsiębiorcy tak chętnie decydują się na restrukturyzację?
Michał Sowiński zwrócił uwagę, że “restrukturyzacja pokazuje, iż przedsiębiorca jeszcze nie upadł, tylko może dalej. Ponadto, jak sama nazwa wskazuje, postępowanie to daje możliwość zrestrukturyzowania swojego biznesu, co oznacza, że w grę tutaj chodzi zmniejszenie zobowiązań dłużnika”.
Warto również wiedzieć, iż często zdarza się tak, że wnioski o postępowanie restrukturyzacyjne składane są razem z wnioskami o ogłoszenie upadłości. Wniosek restrukturyzacyjny korzysta tutaj jednak z pierwszeństwa – zawsze najpierw on jest zatem rozpoznawany przez sąd.
Jaka jest skuteczność postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych w Polsce?
Michał Sowiński wskazał, że około 30% wniosków upadłościowych kończy się faktycznym ogłoszeniem upadłości. Natomiast w przypadku postępowań restrukturyzacyjnych, zdecydowana większość kończy się powodzeniem.
Czy uwarunkowania prawne dotyczące upadłości i restrukturyzacji zmieniły się w ostatnim czasie?
Michał Sowiński zaznaczył, że “prawo upadłościowe jest nowelizowane jedyne w minimalnym zakresie. Natomiast polskie ustawodawstwo jest już trzy lata spóźnione z wdrożeniem unijnej dyrektywy drugiej szansy dotyczącej prawa restrukturyzacyjnego”.
Jakie mamy rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych?
Michał Sowiński poinformował, że “najprostszym postępowaniem restrukturyzacyjnym jest postępowanie o zatwierdzenie układu. W tym przypadku większość jest w rękach dłużnika i doradcy restrukturyzacyjnego, z którym zawiera umowę – pełni on funkcję nadzorcy w tym postępowaniu”.
Drugim postępowaniem restrukturyzacyjnym jest przyspieszone postępowanie układowe. Trzeci rodzaj to postępowanie układowe, a czwarty – postępowanie sanacyjne. W 99% wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych mamy do czynienia z postępowaniem o zatwierdzenie układu oraz postępowaniem sanacyjnym.
Warto też dodać, że ponad 90% z tych postępowań stanowią postępowania o zatwierdzenie układu.
