W najnowszym wywiadzie przeprowadzonym przez Redaktora Naczelnego Telewizji Biznesowej, Tymoteusza Nowaka, podczas XXXIV Forum Ekonomicznego w Karpaczu, prof. Piotr Jedynak, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie porusza tematy transformacji energetycznej i zrównoważonego rozwoju. Oto, czego się dowiedzieliśmy:
Czym tak naprawdę jest zrównoważony rozwój?
Prof. Piotr Jedynak zwrócił uwagę, że “pojęcie “zrównoważony” akcentuje wrażliwość społeczną na kryteria bardziej pojemne, niż kryteria ekonomiczne. W klasycznym rozwoju gospodarczym dominował bowiem produkt krajowy brutto osiągany za wszelką cenę, a miarą sukcesu było tempo jego wzrostu”.
Dziś zaś patrzymy długoterminowo, gdyż krótkookresowe korzyści mogą oznaczać długookresową degradację środowiska naturalnego, kryzys klimatyczny i klęski, których konsekwencjami będzie susza czy niedobór żywności w niektórych częściach świata.
Zrównoważony rozwój jest zatem dziś często nierozumiany i używany w złych kontekstach. Zrównoważenie oznacza bowiem branie pod uwagę wiązki celów i podejmie decyzji w ujęciu wielokryterialnym.
W przypadku transformacji energetycznej trzeba zatem analizować, jakie będą koszty i korzyści poszczególnych rozwiązań w perspektywie kilkudziesięciu lat. Takie podejście wymaga jednak odwagi politycznej i może skutkować krótkookresowymi stratami poparcia.
Czy światowe korporacje faktycznie koncentrują się na zrównoważonym rozwoju?
Prof. Piotr Jedynak poinformował, że korporacje międzynarodowe od 25 lat rozwijają w sposób ciągły równowagę w rozwoju zgodnie z CSR. Dziś zaś największe znaczenie ma ESG. Spółki z branży paliwowej czy tytoniowej mają jednak problemy ze zrównoważonym rozwojem w zgodzie z zasadami ESG.
Co gorsza, z reguły takimi biznesami zarządzają osoby wynajęte przez fundusze inwestycyjne, które są zainteresowane jedynie krótkookresowymi korzyściami i mają bardzo stępioną optykę środowiskową oraz społeczną, gdyż ich wynagrodzenia zależą właśnie od krótkookresowych wyników.
Czy świat dziś odchodzi od globalizacji?
Prof. Piotr Jedynak jest zdania, iż “świat się kurczy w obszarze politycznym, dlatego że różnice w poszanowaniu ładu demokratycznego powodują relokację sympatii politycznych. Globalizacja nie dobiega jednak końca, a łańcuchy dostaw się nie zawężą, ponieważ międzynarodowe korporacje nie zmienią swoich strategii kosztowych”.
Dziś jedynie mamy do czynienia z modyfikacją miejsc wytwarzania – między innymi ze względu na różnice w cenach energii.
Czy konserwatyzm energetyczny jest dobrym scenariuszem dla Polski?
Prof. Piotr Jedynak zaznaczył, iż “najważniejsze jest bezpieczeństwo energetyczne. Od energii produkowanej tradycyjnie Polska co prawda musi w rozsądnym czasie rezygnować, ale wszystkie odnawialne źródła energii nie będą w stanie zaspokoić popytu tak dużego kraju – szczególnie, że zużycie energii w Polsce rośnie i będzie rosło”.
Należy przy tym mieć świadomość, że Polska nie ma zbyt dużej ilości terenów predysponowanych do instalacji wiatrakowych, dlatego ich efektywność będzie niższa od oczekiwań. W efekcie, energia atomowa jest w Polsce czymś niezbędnym. Dziś jednak martwi tempo prowadzenia tego projektu.
Dlaczego Polska tak powoli podejmuje kluczowe decyzje w kwestii transformacji energetycznej?
Prof. Piotr Jedynak wskazał, że “procesy zarządzania publicznego to decyzje polityczne podejmowane przez polski rząd. Wymagają one determinacji i próby wypracowania kompromisu”.
