Istnieje wiele analogii między sytuacją zagrożenia bezpieczeństwa osobistego a sytuacją zagrożenia dla funkcjonowania biznesu. W obu decydujące jest opanowanie i samokontrola, które pozwalają podejmować szybko właściwe decyzje.
W obu sytuacjach duże znaczenie ma umiejętność komunikacji, zarządzanie konfliktem i agresją, opanowanie stresu, umiejętność wzięcia odpowiedzialności za siebie i innych. Długoterminowo, zjawisko PTSD wywołane traumatycznymi przeżyciem ataku ulicznego i ciężkie wypalenie zawodowe mają dużo wspólnego.
W najnowszym odcinku programu „Biznes Nieoczywisty” Jakub Zadrożny – partner w SPECTATOR communications advisors oraz jego goście: Paweł Mlicki – psycholog społeczny, mediator oraz konsultant i Marcin Michalik-Lipka – ekspert w zakresie bezpieczeństwa osobistego rozmawiają o bezpieczeństwie osobistym. Oto, czego się dowiedzieliśmy:
Czym jest bezpieczeństwo osobiste?
Bezpieczeństwo osobiste to koncepcja czucia się bezpiecznym w sytuacjach publicznych. Koncepcja ta ujmuje cały szereg płaszczyzn i obszarów – w tym komunikację i samoświadomość – które trzeba zagospodarować, żeby przygotować człowieka do bycia bezpiecznym.
Dziś często nie dbamy o bezpieczeństwo osobiste, ponieważ analizujemy tę kwestię na podstawie potencjalnej częstości zagrożeń, a nie ich jakości. W rezultacie, przez to, że pewne rzeczy dzieją się rzadko, lubimy odpychać takie niebezpieczeństwo, ponieważ wolimy uważać, iż ono nas nie dotyczy.
Jakie są skuteczne narzędzia obrony przed atakiem?
Przede wszystkim, jeśli jeszcze nie doszło do konfrontacji, to w pierwszej kolejności zawsze należy próbować rozwiązać potencjalny konflikt w sposób werbalny – przy zachowaniu właściwego dystansu oraz postawy. Innym dobrym rozwiązaniem jest ucieczka – sprawca na ogół nie goni zaatakowanej osoby.
Jeśli zaś już dojdzie do konfrontacji, kluczem do sukcesu w takim starciu jest odpowiednie przygotowanie mentalne. Mowa tu o panowaniu nad własnymi emocjami i stresem. W tym celu należy wcześniej wytworzyć pewne schematy działania i wystawić się emocjonalnie na trudność sytuacji – można to robić na treningach, które zbliżają nas do sytuacji realnych.
W rezultacie, w przypadku wystąpienia rzeczywistego zagrożenia, zareagujemy najlepiej, jak to możliwe.
Jak nie stać się ofiarą ataku ulicznego będąc asertywnym, ale nie będąc agresywnym?
Co istotne, bezpieczeństwa w takiej sytuacji absolutnie nie zapewni nam wygranie konfrontacji fizycznej. Celem jest tutaj skuteczny, bezpieczny powrót do domu, a pomóc w tym ma prewencja, profilaktyka i komunikacja. Kluczowa tutaj jest świadomość sytuacyjna. Musimy ufać naszej intuicji, która podpowiada nam, że sytuacja jest niebezpieczna.
W praktyce, sytuacją kryzysową trzeba dobrze i racjonalnie zarządzać, aby przypadkiem nagle nie stać się agresorem. Musimy zatem być gotowi na wystąpienie sytuacji przemocowych, lecz jednocześnie musimy w nich być w stanie w pełni kontrolować swoje emocje.
Co więcej, jeśli konfrontacja fizyczna już się zaczęła, powinniśmy się bronić i konsekwentnie podejmować walkę do momentu, kiedy zdolność agresji przeciwnika będzie wyeliminowana – w większości takich przypadków agresor musi jednak stracić mobilność lub przytomność.
Dlaczego słowa “proszę”, “dziękuję”, “przepraszam” mają tak duże znaczenie, gdy chodzi o bezpieczeństwo?
Stosowanie zasady wzajemności, czyli używanie słów “proszę”, “dziękuję” czy “przepraszam” gdy sami decydujemy się interweniować w miejscach publicznych sprawia, że bardzo często udaje nam się osiągnąć nasz cel. Co więcej, prawdopodobieństwo, że w takiej sytuacji spotkamy się z agresywną reakcją jest minimalne.
Jednocześnie, w sytuacjach gdy druga strona zwraca się do nas, przez co nie czujemy się bezpiecznie i obawiamy się, że zostaniemy zaatakowani, nie powinno używać się słów “proszę”, “dziękuję” czy “przepraszam”. Wtedy musimy po prostu reagować asertywnie i zdecydowanie.
Co jest najważniejsze w walce z agresorem: szybkość, siła, technika … czy może coś innego?
Marcin Michalik-Lipka zaznaczył, że “zdecydowanie najważniejszy jest mindset, czyli przygotowanie mentalne do walki z agresorem. Możemy bowiem być mniej sprawni fizycznie i gorzej wyszkoleni technicznie, ale i tak sobie poradzić, jeśli potrafimy w sytuacji obarczonej bardzo wysokim stresem umiejętnie użyć tego, co posiadamy”.
Paweł Mlicki dodał, że niezwykle ważna jest również determinacja. Jeśli już zdecydujemy się walczyć, nie należy jedynie się bronić przed ciosami, ale mieć wolę, by wyeliminować zdolność do przemocy drugiej strony. Jeżeli bowiem będziemy się wyłącznie bronić – prędzej czy później poniesiemy klęskę.
